คําประกาศเกียรติคุณ นายเจริญ มาลาโรจน์ ศิลปินแห่งชาติ สาขาวรรณศิลป์

นายเจริญ มาลาโรจน์  นามปากกา มาลา คําจันทร์  เกิดวันที่ ๑๒ กุมภาพันธ์ พ.ศ.๒๔๙๕ ที่จังหวัดเชียงราย  จบการศึกษาชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๓ จากโรงเรียนศิริมาตย์เทวี  อําเภอพาน  จังหวัดเชียงราย   สําเร็จประกาศนียบัตรการศึกษาชั้นต้นจากวิทยาลัยครูเชียงใหม่  ปริญญาตรี ศิลปศาสตรบัณฑิต (การสอนภาษาไทย) คณะศึกษาศาสตร์มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ และปริญญาโทศิลปะศาสตร มหาบัณฑิต (สาขาจารึกภาษาไทย) คณะโบราณคดีมหาวิทยาลัยศิลปากร  เคยเป็นอาจารย์ในภาควิชาภาษาไทย คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยหอการค้าไทย และมหาวิทยาลัยเชียงใหม่  ก่อนจะลาออกมาทํางานเขียนหนังสืออย่างจริงจังตั้งแต่ พ.ศ. ๒๕๓๒ เป็นต้นมา

มาลา คําจันทร์เริ่มเขียนเรื่องสั้นเรื่องแรกใน พ.ศ. ๒๕๑๕ ต่อมาใน พ.ศ. ๒๕๒๑ เขียนเรื่องสั้นชื่อ “เจ้าที่” ได้รับรางวัลช่อการะเกดจากนิตยสาร โลกหนังสือ และได้รับการลงพิมพ์ในหนังสือรวมเรื่องสั้น วันเวลาที่ผ่านเลย ร่วมกับนักเขียนคนอื่น    มาลา คําจันทร์เขียนนวนิยายเรื่องแรก ชื่อ หมู่บ้านอาบจันทร์ ขึ้นใน พ.ศ. ๒๕๒๑   หลังจากนั้นก็มีงานเขียนอีกหลายรูปแบบอย่างต่อเนื่องมาจนถึงปัจจุบันมีนวนิยาย เรื่องสั้น นิทาน สารคดีและเรื่องเล่าจากอดีต และเรื่องแปล
นวนิยายเรื่อง วิถีคนกล้า ได้รับการสร้างเป็นภาพยนตร์ และเรื่อง หุบเขากินคน ได้รับการสร้างเป็นละครโทรทัศน์

งานเขียนของมาลา คำจันทร์โดดเด่นด้วยสีสันและกลิ่นอายของท้องถิ่น  สะท้อนวัฒนธรรม  ขนบธรรมเนียมประเพณี  สภาพธรรมชาติ  วิถีชีวิต  ตลอดจนปัญหาในการดํารงชีวิตของชาวนาชาวเขาในชนบทภาคเหนือ  ซึ่งเกิดจากการศึกษาและค้นคว้าประวัติศาสตร์  ตํานาน  นิทานพื้นบ้าน  และเรื่องเล่าต่างๆ นํามาผสมผสานด้วยจินตนาการของผู้เขียนได้อย่างกลมกลืน   ผู้เขียนสามารถสะท้อนภาพสังคมได้อย่างเด่นชัดด้วยภาษาที่สละสลวย   บางครั้งภาษาโบราณและภาษาถิ่นแทรกอยู่ ทําให้ไดอารมณ์และความรุ้สึก   มีการนําคําและประโยคมาจัดวางจังหวะลีลาคล้ายบทกวีหรือบทเพลงพื้นเมือง  สอดคล้องกับเนื้อเรื่อง บรรยากาศ และตัวละคร  
ในด้านเนื้อหา มาลา คําจันทร์จะเน้นย้ำความเชื่อในเรื่องความดีงาม  สอดแทรกเรื่องของศีลธรรม  คุณธรรม  และจริยธรรม  รวมทั้งความผูกพันของมนษย์กับบธรรมชาติและสัมพันธภาพระหว่างเพื่อนและบุคคลในครอบครัว ในลักษณะที่ผู้อ่านสามารถเข้าถึงได้โดยง่าย
กล่าวได้ว่าผลงานของมาลา คําจันทร์เป็นแรงกระตุ้นให้ผู้อ่านซึ้ง ตระหนักถึงคุณค่ามรดกทางวัฒนธรรมของล้านนา และเกิดความสนใจที่จะศึกษาค้นคว้าประวัติศาสตร์ ศิลปวัฒนธรรม วิถีชีวิตและภูมิปญญาของชาวล้านนา   ส่วนวรรณกรรมเยาวชนก็ได้ช่วยเสริมสร้างมโนทัศน์และเจตคติที่ดีแก่เด็กและเยาวชนมาโดยตลอด

นายเจริญ มาลาโรจน์ จึงได้รับการยกย่องเชิดชูเกียรติเป็นศิลปินแห่งชาติ สาขาวรรณศิลป์ พุทธศักราช ๒๕๕๖ 

********
เพลง "บ้านเกิดเมืองเป็น"
คำร้อง : มาลา คำจันทร์ | ทำนอง-เรียบเรียงฯ : ธนิศร โหมานันท์ | ขับร้อง : สุนทรี เวชานนท์